بازارهای فرابورس

• مهشید امیرشاهی
• 2024-05-11

بازارهای فرابورس به عنوان یکی از اجزای مهم سیستم مالی هر کشور، نقش قابل توجهی در تامین منابع مالی و ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری ایفا می‌کنند. این بازارها به شرکت‌ها و افراد امکان می‌دهند تا بدون نیاز به حضور در بازار بورس اصلی، اقدام به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار کنند. به این ترتیب، فضای جدیدی برای سرمایه‌گذاری فراهم می‌شود که ویژگی‌های خاص خود را دارد.

این بازارها با ساختاری متفاوت از بازار بورس، به شرکت‌های کوچک‌تر و نوپا این امکان را می‌دهند که وارد بازار سرمایه شوند و از این طریق به منابع مالی مورد نیاز خود دست یابند. از سوی دیگر، برای سرمایه‌گذاران نیز فرصت‌های جدیدی به وجود می‌آید تا با سرمایه‌گذاری در این بازارها، از پتانسیل‌های رشد شرکت‌های مختلف بهره‌برداری کنند.

درک چگونگی عملکرد این بازارها و آشنایی با ویژگی‌های شرکت‌های فعال در آن‌ها می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران کمک کند. بازارهای فرابورس با وجود داشتن مزایای خاص خود، چالش‌هایی نیز دارند که توجه به آن‌ها برای جلوگیری از ریسک‌های احتمالی ضروری است.

مفهوم و اهمیت بازار فرابورس

بازار فرابورس به عنوان یک بخش غیررسمی و مستقل از بازارهای اصلی سرمایه، امکان معامله اوراق بهادار را فراهم می‌کند. این بازار برای شرکت‌های کوچک‌تر و نوپا طراحی شده است تا به آن‌ها فرصتی برای جذب سرمایه از طریق فروش سهام فراهم شود. در این نوع بازار، نسبت به بورس‌های اصلی محدودیت‌های کمتری برای پذیرش شرکت‌ها وجود دارد، بنابراین افرادی که می‌خواهند به بازار سرمایه وارد شوند، می‌توانند به راحتی در آن شرکت کنند.

اهمیت این بازار در تسهیل دسترسی به منابع مالی برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط است. این بازار به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا به منابع مالی لازم برای توسعه و گسترش خود دست یابند. از سوی دیگر، برای سرمایه‌گذاران فرصتی فراهم می‌شود تا در شرکت‌هایی که پتانسیل رشد دارند، سرمایه‌گذاری کنند و از سودهای بالقوه بهره‌مند شوند.

بازار فرابورس نه‌تنها به رشد اقتصادی کمک می‌کند، بلکه موجب افزایش شفافیت و رقابت‌پذیری در بازارهای مالی نیز می‌شود. این بازار با فراهم آوردن بستر مناسب برای ورود سرمایه‌گذاران مختلف، به توسعه بخش‌های مختلف اقتصادی و تقویت بنگاه‌های اقتصادی کمک می‌کند.

ویژگی‌های شرکت‌های فعال در فرابورس

شرکت‌های فعال در بازار فرابورس دارای ویژگی‌هایی هستند که آن‌ها را از سایر شرکت‌ها متمایز می‌کند. این ویژگی‌ها به طور مستقیم بر روی پتانسیل رشد، میزان ریسک و فرصت‌های سرمایه‌گذاری تاثیر می‌گذارند. به طور کلی، این شرکت‌ها به دلیل شرایط خاص بازار فرابورس، معمولاً ویژگی‌های خاصی دارند که برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران اهمیت دارند.

• اندازه کوچک‌تر: بیشتر شرکت‌های فعال در فرابورس، شرکت‌های کوچک یا نوپایی هستند که هنوز به اندازه‌ای بزرگ نشده‌اند که وارد بازار بورس اصلی شوند.
• فرصت‌های رشد بالا: بسیاری از این شرکت‌ها در مراحل اولیه رشد خود هستند و به همین دلیل پتانسیل بالایی برای توسعه و افزایش ارزش دارند.
• نقدشوندگی پایین: به دلیل حجم کمتر معاملات در بازار فرابورس، این شرکت‌ها ممکن است با مشکلاتی در نقدشوندگی روبرو شوند و خرید یا فروش سهام آن‌ها به راحتی امکان‌پذیر نباشد.
• روند پذیرش و شفافیت کمتر: نسبت به شرکت‌های بورسی، شرکت‌های فرابورسی معمولاً الزامات کمتری برای ارائه اطلاعات مالی دارند و شفافیت آن‌ها پایین‌تر است.
• دسترسی آسان به منابع مالی: این شرکت‌ها با پذیرش در بازار فرابورس می‌توانند به راحتی به سرمایه‌گذاران دسترسی پیدا کنند و برای پروژه‌های خود تأمین مالی کنند.

با توجه به ویژگی‌های ذکرشده، سرمایه‌گذاران باید دقت زیادی در ارزیابی شرکت‌های فعال در بازار فرابورس داشته باشند تا ریسک‌های مرتبط با آن‌ها را به درستی شناسایی کنند.

مزایا و معایب بازار فرابورس

بازار فرابورس مانند هر بازار مالی دیگر، مزایا و معایب خاص خود را دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. این بازار به دلیل ویژگی‌هایی که دارد، فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدیدی را به وجود می‌آورد، اما در عین حال با چالش‌هایی همراه است که ممکن است برای برخی سرمایه‌گذاران به ریسک تبدیل شود. در این بخش به بررسی مزایا و معایب بازار فرابورس پرداخته خواهد شد.

مزایا

• دسترسی به شرکت‌های نوپا: بازار فرابورس این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند که در شرکت‌های نوپا و با پتانسیل رشد بالا سرمایه‌گذاری کنند.
• فرصت‌های سودآوری بالا: به دلیل مراحل ابتدایی رشد شرکت‌ها در این بازار، سرمایه‌گذاران می‌توانند از سودهای بالایی بهره‌مند شوند.
• امکان تأمین مالی آسان‌تر برای شرکت‌ها: شرکت‌های کوچک و متوسط می‌توانند بدون نیاز به استانداردهای پیچیده بورس اصلی، از این بازار برای جذب سرمایه استفاده کنند.
• نقدشوندگی نسبی: به رغم مشکلات نقدشوندگی در مقایسه با بورس‌های اصلی، بازار فرابورس هنوز به نسبت بازارهای غیررسمی، یک سطح از نقدشوندگی را فراهم می‌آورد.

معایب

• ریسک بالا: به دلیل عدم شفافیت کافی و استانداردهای پایین‌تر، ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار نسبت به بازار بورس بیشتر است.
• نقدشوندگی کم: با توجه به حجم کم معاملات، ممکن است در مواقع خاص، امکان خرید و فروش سهام به راحتی وجود نداشته باشد.
• اطلاعات محدود: شرکت‌های فرابورسی معمولاً اطلاعات مالی کمتری نسبت به شرکت‌های بورسی ارائه می‌دهند، که می‌تواند ریسک تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران را افزایش دهد.
• پذیرش محدود شرکت‌ها: برخی از شرکت‌ها به دلیل محدودیت‌های بازار فرابورس یا شرایط خاص آن، ممکن است نتوانند به اهداف بلندمدت خود برسند.

با توجه به مزایا و معایب ذکرشده، سرمایه‌گذاران باید قبل از ورود به بازار فرابورس، با دقت بیشتری به تحلیل ریسک‌ها و پتانسیل‌های سودآوری بپردازند.

نقش بازار فرابورس در اقتصاد ایران

بازار فرابورس به عنوان یکی از ارکان مهم در بازارهای مالی ایران، نقش زیادی در توسعه اقتصادی کشور ایفا می‌کند. این بازار، علاوه بر فراهم کردن فرصت‌های سرمایه‌گذاری، به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا منابع مالی مورد نیاز خود را به راحتی تأمین کنند. بازار فرابورس با ارائه بستر مناسب برای فعالیت شرکت‌ها و جذب سرمایه‌گذاران، می‌تواند به رشد و تحرک بیشتر در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور کمک کند.

حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط

یکی از مهم‌ترین نقش‌های بازار فرابورس در اقتصاد ایران، حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط (SME) است. این شرکت‌ها به دلیل نداشتن دسترسی آسان به بازار بورس اصلی، می‌توانند با ورود به بازار فرابورس، سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای توسعه و رشد خود را جذب کنند. این امر به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و توسعه بخش‌های مختلف اقتصادی کمک می‌کند.

تسهیل گردش سرمایه و افزایش شفافیت

بازار فرابورس باعث تسهیل گردش سرمایه در اقتصاد کشور می‌شود. از آنجا که این بازار برای معاملات سریع و کم‌هزینه مناسب است، می‌تواند موجب افزایش نقدشوندگی اوراق بهادار و سرمایه‌های مختلف شود. همچنین، ورود شرکت‌ها به این بازار باعث می‌شود تا میزان شفافیت اقتصادی در کشور بیشتر شود و اطلاعات مالی بیشتری از شرکت‌ها در دسترس عموم قرار گیرد.

بازار فرابورس در نهایت به تقویت اقتصاد ایران از طریق جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی، افزایش تولید و ایجاد رقابت در بازارهای مختلف کمک می‌کند. از این رو، توجه به این بازار و بهبود شرایط آن می‌تواند تأثیرات مثبتی بر روی رشد اقتصادی کشور داشته باشد.